Το άγχος μπαίνει αθόρυβα στη ζωή σου ή γεννιέσαι με αυτό. Όπως και να έχει όμως το άγχος αρχίζει και τρώει σιγά σιγά το μέσα σου. Δημιουργεί ανασφάλειες, φοβίες και πολλές φορές καταλήγει σε τρόμο ακόμη και όσον αφορά τις μικρές καθημερινές μας συνήθειες. Όσο πιο γρήγορα καταφέρουμε να το βγάλουμε από τη ζωή μας ή έστω να το ελαττώσουμε, τόσο πιο γρήγορα θα απελευθερωθούμε από τις φοβίες. Όταν έχεις άγχος σχεδόν σε όλη σου τη ζωή είναι λίγο δύσκολο να το ξεφορτωθείς μια για πάντα αλλά εάν μάθεις να το διαχειρίζεσαι η ζωή σου θα είναι ξανά γεμάτη φως. Το σημαντικό για έναν αγχώδη άνθρωπο είναι να αρχίσει να καταλαβαίνει ότι το άγχος του κάνει μεγάλο κακό. Εάν δεν καταλάβει ο ίδιος το κακό που κάνει στον εαυτό του δε θα μπορέσει και να το διαχειριστεί.
Άγχος φυσιολογικό και μη
Το φυσιολογικό άγχος είναι αυτό που βιώνει το άτομο όταν βρεθεί μπροστά σε έναν κίνδυνο. Εάν, παραδείγματος χάρη, βρεθείς μπροστά σε ένα λιοντάρι το άγχος θα δώσει σήματα στο σώμα σου ότι πρέπει να κινηθεί για να αποφευχθεί ο κίνδυνος. Έτσι, χάρη στο άγχος, ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να αποφύγει καταστάσεις επικίνδυνες ή απειλητικές για τη ζωή του. Δεν είναι όμως λογικό να αισθανόμαστε τα ίδια επίπεδα άγχους ενώ βρισκόμαστε μέσα στο σπίτι μας στο οποίο είμαστε ασφαλείς και δε συντρέχει λόγος υπερβολικού άγχους.
Το άγχος σε φυσιολογικά επίπεδα για πολύ κόσμο αποδεικνύεται και παραγωγικό. Ορισμένα άτομα αισθάνονται ότι εάν δεν αγχωθούν δε θα μπορέσουν να ασχοληθούν με ένα project για την εργασία ή να στρωθούν στο διάβασμα για την εξεταστική. Αντιθέτως, το άγχος σε υψηλά επίπεδα όχι απλά δεν είναι παραγωγικό αλλά μπορεί να μας κρατήσει μακρυά από δραστηριότητες ή υποχρεώσεις. Το συνεχές άγχος και η αγωνία για κάτι αρχίζει με τον καιρό να μας καταβάλει και να μας ρίχνει ψυχολογικά.
Η δική μου εμπειρία με το άγχος
Προσωπικά, η αλήθεια είναι πως είχα άγχος από μικρό παιδί. Όχι σε τεράστιο βαθμό αλλά σίγουρα σε μεγαλύτερο από ότι πρέπει για ένα παιδί. Δεν είναι φυσιολογικό ένα παιδί δημοτικού να έχει πολύ άγχος για τα μαθήματα. Να έχει τάση για εμετό ή ταχυκαρδία πριν από κάθε διαγώνισμα στο σχολείο. Αυτά συνέβαιναν χωρίς να με πιέσουν ποτέ οι γονείς μου να διαβάσω. Έχει σημασία κι αυτό, διότι το άγχος το προκαλούσα μόνη μου στον εαυτό μου. Εάν βιώνεις πίεση από κάποιον σε αυτήν την ευαίσθητη ηλικία είναι πιο λογικό να έχεις αυξημένο άγχος. Εγώ γεννήθηκα απλά ως ένας άνθρωπος με κάποιο μεγαλύτερο άγχος από το κανονικό.
Παρόλα αυτά, εκτός από αυτήν την έντονη αίσθηση της ταχυκαρδίας ή την τάση για εμετό κάθε φορά που αγχωνόμουν, δεν παρουσίασα κανένα άλλο σημαντικό σύμπτωμα στην παιδική και την εφηβική μου ηλικία. Όσο περνούσαν τα χρόνια το άγχος μου άρχιζε να “αναβαθμίζεται” και να ανεβαίνει σε υψηλότερα επίπεδα με κάθε αγχωτικό γεγονός. Όσο περνούσαν τα χρόνια τόσο πιο πολύ ασχολούμουν με τα “πρέπει” τα δικά μου και των άλλων. Αυτά, δηλαδή, που η ίδια θεωρούσα ότι πρέπει να κάνω αλλά κι εκείνα που θεωρούσα ότι οι άλλοι περιμένουν από μένα.
Οι πανελλήνιες ήταν σίγουρα ένα κομμάτι πολύ επίπονο για ένα σώμα που βιώνει άγχος παραπάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα. Κατά έναν παράξενο τρόπο, όμως, επιβίωσα και σε αυτές. Το άγχος μου περιορίστηκε σε κλάματα, ταχυκαρδίες οι οποίες γίνονταν όλο και πιο έντονες όσο πλησίαζε η ώρα των εξετάσεων και εμετούς ή τάση για εμετό λίγο πριν φύγω από το σπίτι για να συμμετάσχω στις εξετάσεις. Το άγχος βέβαια δεν έφυγε ποτέ καθόταν εκεί χωρίς να ξεσπάει σε όλο του το μεγαλείο μέχρι τα 25 μου.
Η πρώτη μου κρίση πανικού
Η στιγμή που τελικά το άγχος μου ξέσπασε ήταν κάπου στα 25 μου χρόνια. Είχα τελειώσει τη σχολή (στα τέσσερα χρόνια εννοείται αφού μέχρι κι αυτό σε συνδυασμό με την τελειομανία μου μπορούσε να μου δημιουργεί επιπλέον άγχος). Είχα αρχίσει ένα μεταπτυχιακό και μόλις είχα μείνει άνεργη από ένα γραφείο το οποίο έκλεισε δεν κατάφερε να επιβιώσει μέσα στην κρίση.
Εκείνο το διάστημα η εργασία για μένα συνδεόταν με την αξία μου. Για να εξηγήσω καλύτερα τη σκέψη μου, θεωρούσα πως αν έχω εργασία είμαι σημαντική και χρήσιμη, αν όχι δεν υπάρχει νόημα σε τίποτα. Οπότε όλη αυτή η κατάσταση που είχα φτιάξει στο μυαλό μου με οδήγησε στο να φτάσω να χάσω τη χαρά από καθετί γύρω μου. Μου έγινε εμμονή το να βρω μια δουλειά κι όσο αυτό καθυστερούσε η θλίψη και η απελπισία μου γινόταν όλο και μεγαλύτερη.
Διαβάστε επίσης: Κρίση πανικού: Η πρώτη δική μου εμπειρία
Κάπου μέσα στο σκοτάδι
Γύρω στον ένα χρόνο περίπου προσπαθούσα να ξαναβρώ τη χαρά στα καθημερινά πράγματα. Όντας ένας άνθρωπος που χαίρεται με τα μικρά πράγματα στη ζωή, το να μη βρίσκω χαρά σε αυτά που πριν μου δημιουργούσαν μια δόση ευφορίας άρχισε να με τρομάζει. Προσπαθούσα να βρω πράγματα στη καθημερινότητά μου να με χαροποιήσουν αλλά ήταν αδύνατο. Είχα φτιάξει μια τέτοια κατάσταση στο μυαλό μου που όλα τα έβλεπε σκοτεινά και μαύρα.
Το φως ερχόταν μόνο από μια κατεύθυνση και το μυαλό μου ήταν σε άρνηση με οτιδήποτε άλλο. Είχα ταυτίσει τη χαρά μου με την εύρεση μιας εργασίας κι ότι άλλο καλό κι αν έκανα στη ζωή μου δε μπορούσε να μου δώσει ικανοποίηση. Είχα αρχίσει να μην έχω δυνάμεις για τίποτα. Να αισθάνομαι συνέχεια κουρασμένη και ταλαιπωρημένη χωρίς να κάνω πολλά πράγματα μέσα στη μέρα μου. Δεν ήταν κουρασμένο το σώμα μου, η ψυχή μου ήταν κουρασμένη κι αυτό καθρεφτιζόταν πλέον και στο σώμα μου.
Όταν είσαι τόσο εξαντλημένος σωματικά και ψυχικά αρρωσταίνεις και πιο εύκολα καθώς ο οργανισμός σου είναι ευάλωτος. Έτσι κι εγώ κάπου μέσα σε αυτό το διάστημα έπαθα μια γαστρεντερίτιδα. Να εξηγήσω ότι δεν έχω χειρότερο από την τάση για εμετό αλλά και τον εμετό γενικότερα. Η αίσθηση της τάσης για εμετό μου δημιουργεί τεράστια δυσαρέσκεια και κακή διάθεση. Για το λόγο αυτό, κάθε μέρα είχα την ίδια απελπισία και σκέψη ότι αύριο θα έχει περάσει όλο αυτό. Κράτησε 3 μέρες, κλασσικό φαινόμενο για μια γαστρεντερίτιδα αλλά για μένα οι 3 μέρες φάνηκαν πολλές κι αφού ψυχικά και σωματικά ήμουν σε κακή κατάσταση ξυπνάω την τέταρτη μέρα με τη πρώτη μου κρίση πανικού.
*Disclaimer: Δεν είμαι ψυχολόγος ή κάποιος ειδικός ψυχικής υγείας. Όσα αναφέρονται στο παραπάνω άρθρο είναι από προσωπικές μου εμπειρίες. Εάν χρειάζεστε παραπάνω βοήθεια καλό θα ήταν να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό γιατρό.
